Lef en liefde

“Pap, wat vind je ervan als we samen een film maken waarin jij keer op keer doodgaat tot je echt dood bent?”

Met die vraag van dochter Kirsten, filmmaakster en het antwoord van haar beginnend demente vader Dick (Ja, goed idee!) begint de gewaagde documentaire ‘Dick Johnson is dead’. Spelen met de dood, stuntmannen inhuren om vader van de trap te laten vallen tot en met het in scene zetten van zijn begrafenis, je moet het maar durven. Vader en dochter durven het.

Vaders worsteling met zijn ziekte, dochters angst om hem kwijt te raken en dat opgediend met (zwarte) humor, momenten van intense nabijheid, een kijkje in de hemel, zang & dans en liefde, heel veel liefde raken me in mijn hart. Wat een lef om deze film te maken en wat troostend om je zo samen voor te kunnen bereiden op het onvermijdelijke einde.

‘Dick Johnson is Dead’ is te zien op Netflix.

Voor mijn vader

De laatste keer

20200617_215725

De pannen, kommen en glazen staan opgestapeld in de vensterbank. Rechts drie nostalgische groene blikken: suiker, koffie, thee. Aan de andere kant van het raam staat de druif, kortgeknipt om het uitzicht vrij te houden. In de verte een molen en twee schoorstenen, waarvan er eentje half ingestort is. Daar stond ooit de steenfabriek waar Groningse rode bakstenen gemaakt werden.

Ze kan het uitzicht dromen. Ze ziet hoe de boer jaar na jaar zijn land bewerkte: ploegen, egaliseren, zaaien, oogsten, ploegen. Hoe de buizerds soeverein door de lucht zweefden en de koolmeesjes uitvlogen. En de luchten, oh de luchten. Donderwolken opkomend uit het westen, schapewolkjes door de zon bestraald, een strak blauwe hemel boven het weidse land. Windkracht zeven in de herfst, ook de hond kon er niet tegenop.

Het is tijd om te gaan. Ze doet de spullen in een doos, kijkt nog een keer om zich heen, ademt diep in en draait de deur voor de laatste keer op slot.

Voor Floor

 

 

Afscheid

Hoe ouder je wordt, hoe meer ervaring je krijgt met afscheid nemen. Soms in de vorm van een ongewenst einde aan een vriendschap, soms in een eigen keuze om een relatie te beëindigen en in toenemende mate door het verlies van mensen aan de dood. Definitiever kan het niet, ongevraagder ook niet.

girl-2934257_1920Elk overlijden werpt me terug op mezelf. Hoe wil ik leven en hoe wil ik er zijn voor de ander? Het recente overlijden van een goede vriend maakt me duidelijk dat door de nabijheid die we tot het einde met elkaar gedeeld hebben, ik vrede kan hebben met dit onherroepelijke afscheid. Niet dat ik niet verdrietig ben, maar onze vriendschap is voldragen. Alles is gezegd, met of zonder woorden, het is rond. 

Dat geeft me een groot gevoel van geluk en dankbaarheid. Zo wil ik leven en zo wil ik afscheid nemen.

 

Uitgesproken

We zitten met z’n vieren in een rustig hoekje van het eetcafé. Koffie en thee is besteld. Daarna blijft het stil. Wie neemt het initiatief? Ik kijk naar de vrouw tegenover me en zie hoe ze zich met een strak gezicht zit te verbijten. “Barst maar los” zeg ik en dat doet ze.

community-150124_1280Twee van ons nemen vandaag afscheid, twee gaan verder. Ons team valt uit elkaar. Zij is een van de achterblijvers en heeft dit niet aan zien komen. Ze baalt. We praten een uur lang, luchten ons hart, luisteren naar elkaar en lichten toe. Alles komt op tafel, alles wordt benoemd.

Tot we opnieuw stil vallen. De sfeer is veranderd, het oude vertrouwde teamgevoel is terug. “Laten we taart bestellen” zegt ze.

Boerenerf

We zijn met velen, iedereen in stemmige kledij. Met de auto, te fiets en te voet zijn we gekomen om afscheid te nemen. Er wordt koffie en thee met lekkernijen geserveerd door jonge mensen in witte kleding. Zo kun je zien wie waarvoor komt. De zon schijnt volop, het is goed toeven op het erf van de monumentale boerderij.

beaded-1630493_1920De plechtigheid vindt plaats in de schuur, tussen de strobalen, onder de eeuwenoude gebinten waar de spinnenwebben treurend aan de balken hangen. De familie zit op stoelen, gebroken. Het is muisstil, geen muziek, af en toe ritselt het stro.

De afscheidswoorden komen aarzelend, het verlies is te plotseling, te rauw. Boeren kunnen tegen een stootje, maar deze klap heeft niemand aan zien komen. Na afloop lopen we het erf weer op, de zon gaat schuil achter een nevel van tranen.